Het eigen vermogen (afgekort EV) is niets anders dan het verschil tussen de bezittingen (activa) en de schulden (lang en kort vreemd vermogen) van jouw onderneming. Het eigen vermogen is bij eenmanszaken of bij ZZP’ers niet zo relevant, maar is vooral van belang voor vennootschappen, want het eigen vermogen kan namelijk gezien worden als een soort schuld van de onderneming aan haar eigenaren.
Het eigen vermogen kan een goede indicator zijn van de gezondheid van jouw onderneming, want het toont namelijk in hoeverre het bedrijf aan haar financiële verplichtingen kan voldoen, onafhankelijk van het vermogen wat geleend kan zijn.
Banken en verzekeraars zien het eigen vermogen daarom vaak als de financiële middelen die de ondernemer tot zijn beschikking heeft en die in z’n totaliteit gebruikt kan worden om mogelijke verliezen en risico’s te dekken. Je zou het om deze reden dus als een soort buffer kunnen zien voor in moeilijke tijden.
Hoe bereken je het eigen vermogen?
Er bestaan allerlei manieren om het eigen vermogen te berekenen, maar de meest eenvoudige manier is ongetwijfeld de onderstaande manier:
Eigen vermogen = Activa (bezittingen) – Passiva (schulden)
Deze bedragen voor activa en passiva vind je alsook terug op de balans in de boekhouding.
Bij een natuurlijk persoon is het eigen vermogen veelal al het eigen bezit behalve het eigendom van een eigen auto en woning, een mogelijk gespaard bedrag van een levensloopverzekering, plus de goederen die jij gebruikt.
Dus ook niet-liquide middelen zoals voorraad of andere waardevolle goederen kunnen tot het eigen vermogen gerekend worden. Wanneer je naar de balansrekening kijk, dan valt op dat dit vermogen onder de passiva valt en niet onder de activa. Dat komt omdat (zoals hierboven reeds vermeld) dit eigen vermogen technisch gezien als een schuld wordt beschouwd. Het is namelijk een schuld aan de eigenaar of de eigenaren van het bedrijf.
Redenen voor het toe- of afnemen van het eigen vermogen
Er zijn meerdere factoren die van invloed zijn op de hoogte van het eigen vermogen.
De toename van het eigen vermogen wordt met name veroorzaakt door winst te boeken, privé toevoegingen en kapitaalstortingen. Een afname is het gevolg van verlies te lijden, afschrijvingen op goederen, kapitaalterugstortingen en privé onttrekkingen, plus indien van toepassing het uitkeren van dividend.
Een fout die regelmatig gemaakt wordt, is dat het eigen vermogen als de marktwaarde van een bedrijf gezien wordt. Dit is zeker niet het geval, hoewel een toename of afname van eigen vermogen wel degelijk invloed kan hebben op de hoogte van de marktwaarde.
Het eigen vermogen verbeteren (voor bijvoorbeeld kredietaanvragen)
De meeste ondernemers zijn hier meestal niet zoveel mee bezig, maar als er wat extra kapitaal nodig is, is het van belang dat de onderneming voldoende kapitaalkrachtig is. Je kunt dit verbeteren door bijvoorbeeld aandelen te verkopen en de opbrengst hiervan in de onderneming zelf te investeren.
Het is ook als starter van belang om vermogen te hebben. Al was het enkel maar om bij de bank een lening aan te kunnen vragen. Beschikt jouw bedrijf over veel eigen vermogen, dan loopt de bank veel minder risico. Bij menig startende ondernemer wordt zo’n kredietaanvraag echter vaak afgewezen omdat de opinie van de bank is dat men over onvoldoende vermogen beschikt.
Dit kan heel vervelend zijn, maar banken hebben wel degelijk gegronde redenen om eigen vermogen te eisen, want zonder buffer zou een startende onderneming immers al bij het de minste of geringste tegenslag kunnen omvallen.
Aangezien er in het geval van een ZZP’er of een eenmanszaak geen scheiding bestaat tussen wat zakelijk of privévermogen is, beoordeelt de bank bij een financieringsaanvraag van zo’n persoon zowel de bedrijfsaccount als het privésaldo op de bankrekening. Dus heeft het zeker geen nut om vlak voor een aanvraag al je geld naar jouw zakenrekening over te hevelen.
De relatie met vreemd vermogen
Voldoende eigen vermogen hebben is belangrijk voor een bedrijf. Dit is omdat teveel geldleningen alsook voor grote problemen kan zorgen. Als je het eigen vermogen bij het vreemd vermogen optelt, dan verkrijg je het garantievermogen. Dit garantievermogen garandeert dat gewone schuldeisers bij een faillissement toch nog uitbetaald worden.
Over het algemeen is vreemd vermogen echter goedkoper dan eigen vermogen. Er bestaan fiscale voordelen waardoor de betaalde rente op het vreemd vermogen zowel fiscaal als bedrijfseconomisch als onkosten gezien wordt.
Als er daarnaast uitgegaan wordt van maximaal 30% vreemd vermogen, dan kan dat tevens als risicovrij vermogen beschouwd worden. Want als bij een mogelijk faillissement de onderneming geliquideerd wordt, dan zal er vaak nog wel 30% van de bezittingen overblijven om al dit vreemde vermogen terug te kunnen betalen.
